Podciąganie kapilarne

W tym tygodniu odwiedziłem wykończone na wysoki połysk mieszkanie w warszawskiej kamienicy. Warstwa licowa muru ceglanego wygląda wspaniale, jak z obrazka, choć z jednym drobnym defektem. Temperatura w pomieszczeniu ok 21^°C, wilgotność powietrza ok 40%. Dzięki takiemu klimatowi wewnątrz, pompa kapilarna ściany zewnętrznej kamienicy nastawiona jest na pełną moc.

Pełna moc podciągania kapilarnego

Co sprawia, że zjawisko podciągania kapilarnego może się nasilać lub słabnąć? Otóż, jak wszędzie, potrzebne są popyt i podaż. Jeżeli za ścianą na zewnątrz budynku woda ma nieskrępowany dostęp do muru, to oczywiście silnie go nawilża i nasącza. Mur chłonie wodę jak gąbka, szczególnie, że jego grubość w omawianym przypadku wynosi ok 85 cm. Po drugiej stronie ściany jest ciepło, sucho i działa wentylacja. Warunki te sprzyjają przyśpieszeniu odparowania wody z powierzchni ściany. Im szybkiej odparowuje woda, tym intensywniej zasysana jest woda z zewnątrz przez całą grubość ściany, a duża objętość muru sprzyja ciągłości zdarzeń nawet podczas „pory suchej”.

Opisana sytuacja oznacza nic innego jak brak izolacji pionowej w murze. A z wizji lokanej wiemy też, że nie wykonano izolacji poziomej. Mur, do którego woda i wilgoć ma ciągły dostęp nigdy nie wyschnie. A woda opadowa, kwaśne deszcze i sole drogowe wciąż mogą docierać i wnikać w strukurę ściany.

Sól na powierzchni ściany

Na zdjęciu widoczna jest wykrystalizowana sól na powierzchni cegieł. 

Sól na licu muru pojawia się dzięki wilgoci. Oczywiście dotyczy to związków rozpuszczalnych w wodzie. Związki te są głównym problemem murów ceramicznych. Wilgoć wykorzystana jest do transportu związków soli w kierunku niższego stężenia. Sama powierzchnia ściany ze względu na suche środowisko w mieszkaniu wysycha, a sól krystalizuje na powierzchni cegieł.

W przypadku aplikacji nowego tynku na zasoloną ścianę, następuje natychmiastowy transport związków soli w kierunku tynku. W jego strukturze woda odparowuje, a sól zostaje i ulega krystalizacji czyli zwiększeniu swojej objętości. Ciśnienie budowy kryształu, to jedna z najsilniejszych sił w przyrodzie. Tynk nie jest w stanie się jej oprzeć i jeśli nie ma w nim wystarczającego miejsca aby pomieścić powstające kryształy, to ulega zniszczeniu. Widzimy to w postaci odchodzących płatów tynku od muru. Mówi się, że tynk został „odparzony” od ściany. Właściwy w takich sytuacjach jest tynk renowacyjny. Charakteryzuje się wysoką porowatością. Jest przeznaczony i zaprojektowany do magazynowania kryształów soli. Odpowiednio dobrana grubość tynku do poziomu zasolenia ściany powinna wytrzymać ok 20-25 lat. Po tym czasie, tynk należy wymienić.

Sól higroskopijna

Stare mury są zasolone związkami pochodzącymi z wód gruntowych. Problem polega na tym, że sama sól jest higroskopijna, oznacza to, że ona również chłonie wodę, a co za tym idzie przyczynia się do przyspieszenia procesu nawilżania muru. W praktyce oznacza to, że mur może być również nawilżany z wilgoci pochodzącej z wnętrza obiektu. Sól utrzymuje wolgoć w sobie, przez co wciąż zalega ona w murze. To jedna z przyczyn takich trudności z osuszeniem starych murów.

Jak zatrzymać podciąganie kapilarne w murze?

Aby zatrzymać niszczące działanie krystalizującej i „rozpychającej się” wewnątrz kapilar soli, trzeba zatrzymać jej transport. Jak już wspomniałem, bez wody i wilgoci nie ma transportu. Najlepiej zatem byłoby odciąć dopływ świeżej wody i wysuszyć mur. Aby wykonać to pierwsze należy wykonać prawidłową izolację poziomą i pionową, najlepiej zrobić to w technologii iniekcji ciśnieniowej. Wysuszenie nawilżonego muru trwa dużo dłużej i może nigdy nie doprowadzić do optymalnego rezultatu, a to za sprawą wspominanej wcześniej higroskopijności soli.

Doskonałym sposobem na wykonanie izolacji poziomej fundamentów jest aplikacja kremu iniekcyjnego.

Jak się odsala mur?

Na wstępie należy zaznaczyć, że warto jest przeprowadzić badanie stwierdzające z jakimi rodzajami związków soli i ich ilościami mamy do czynienia. Chromomatografia do stwierdzenia składu związków chemicznych jest niezbędna. Znając rodzaj i ilość soli można zaplanować działania odsalające mur. Oprócz izolacji pionowej i poziomej powinno się zatem doprowadzić do choćby częściowego odsolenia muru. Skoro sól transportowana jest w środowisku wilgotnym do niższego stężenia, to właśnie ta właściwość została wykorzystana. Dość prostym rozwiązaniem jest przytwierdzenie do ściany wilgotnego porowatego elementu, do którego sól z muru może się przedostać i w nim wykrystalizować.

Połączenie tych dwóch metod – izolacji i odsolenia pozwala uchronić mur przed korozyjnym działaniem soli rozpuszczalnych w wodzie.

Iniekcja strukuralna muru – izolacja 2 w 1

Moim zdaniem grube mury najlepiej uszczelnić i naprawić wykonując iniekcję strukuralną, czyli nasączyć mur żywicą na bazie akrylu. technologia ta pozwala na zbudowanie izolacji pionwej i poziomej na raz przy użyciu jednego materiału.

Wygląd lica nieotynkowanego muru

Dostęp do litej cegły bez tynku ma swoją cenę. Jest nią brak możliwości ukrycia i magazynowania krystalizującej soli w tynku renowacyjnym. Możliwe, że proces odsalania muru przyniesie swoje efekty po długim czasie. Pierwszym krokiem, zawsze, powinno być wykonanie izolacji.

Masz pytania? Pisz na adres           kontakt@inblock.com.pl

mgr inż. Mateusz Furs

manager ds. iniekcji

Inblock sp. z o.o.